Wydawać by się mogło, że starzejące się społeczeństwo to przypadłość społeczeństw Europy? Nic bardziej mylnego.
Jak wynika z badań Filipińskiego Urzędu Statystycznego (PSA), całkowity wskaźnik dzietności spadł na Filipinach w roku 2022 do 1,9 dziecka na kobietę w wieku od 15 do 49 lat. Wynik ten jest najniższym od siedemdziesięciu lat, a gwałtowny spadek z 2,7 dziecka na kobietę w 2017 roku ma za sobą kilka ważnych przyczyn.
Zmiany demograficzne
Historycznie Filipiny miały jeden z najwyższych współczynników dzietności w Azji, ze średnią około 5 dzieci na kobietę w latach sześćdziesiątych. Najnowsze dane wskazują jednak na znaczny spadek tej liczby, zgodny z ogólnoświatową tendencją zmniejszania się współczynników dzietności, przypisywanych takim czynnikom, jak urbanizacja, zwiększony dostęp do edukacji i udział kobiet w rynku pracy.
Już teraz filipińscy politycy i naukowcy biją na alarm, albowiem populacja kraju, w którym mieszka prawie 115 milionów ludzi, może po raz pierwszy od czasów drugiej wojny światowej zacząć spadać.
Edukacja, kariera, koszty
Na zmniejszającą się od lat dzietność Filipinek wpływa kilka czynników. Po pierwsze, lepszy dostęp do usług planowania rodziny i antykoncepcji umożliwił filipińskim kobietom dokonywanie świadomych wyborów dotyczących wielkości rodziny.
Ponadto wyższe aspiracje edukacyjne i możliwości kariery zawodowej kobiet doprowadziły do opóźnionego rodzenia dzieci.
Po trzecie, względy ekonomiczne również odgrywają rolę, ponieważ koszty wychowania dzieci, zwłaszcza na obszarach miejskich stale rosną. Ale trend spadkowy jest również obserwowany w mniejszych miastach i na prowincji.
Konsekwencje społeczne i gospodarcze
Spadek współczynnika dzietności niesie ze sobą zarówno wyzwania, jak i potencjalne szanse. Pozytywną stroną jest to, że mniejsza wielkość rodziny może prowadzić do poprawy zdrowia matek i dzieci, zmniejszenia śmiertelności dzieci oraz większych zasobów dostępnych na dziecko na edukację i opiekę zdrowotną. Ponadto może promować udział kobiet w rynku pracy, zwiększając produktywność gospodarczą tak ważną dla Filipin, które obecnie plasują się w środku rankingu najbogatszych krajów ASEANU, a PKB na mieszkańca przekroczył w tym roku 11 tysięcy dolarów amerykańskich. To nadal wynik o 30-40% niższy niż sąsiedniej Indonezji czy Wietnamu.
Spadek dzietności wiąże się to również z wyzwaniami. Zmniejszająca się populacja młodych osób może prowadzić do starzenia się społeczeństwa, co wywiera presję na systemy emerytalne i usługi opieki zdrowotnej. Co więcej, siła robocza może się skurczyć, jeśli nie zostanie zrównoważona skuteczną polityką promującą możliwości trwałego zatrudnienia.
Co w przyszłości?
Ponieważ Filipiny doświadczają spadku współczynnika dzietności, znajdują się na rozdrożu zmian demograficznych. Wykorzystanie tej transformacji poprzez inwestowanie w edukację, opiekę zdrowotną i możliwości gospodarcze może utorować drogę do ekonomicznego i socjalnego wzrostu archipelagu.
Spadek liczby ludności przy jednoczesnej poprawie edukacji i zwiększonej innowacyjności mogą prowadzić do zwiększonej produktywności siły roboczej, na co liczy rząd Filipin. Dzięki rozważnej polityce i proaktywnemu planowaniu Filipiny będą w stanie odnaleźć się w tym zmieniającym się krajobrazie demograficznym i wykorzystać potencjalne korzyści wynikające z bardziej zrównoważonej struktury populacji.
